[Slova]

No to dobra, pytanie, które podzieliło polskie społeczeństwo Dawn of War:
Orki czy Orkowie?
Orki sugeruje na rasę niską, podrzędną, gorsza od ludzi. Oczywiście mówię tutaj o zielonoskórych bestiach, a nie o ssakach z rodziny waleni. Ale właśnie to z tymi drugimi się kojarzy. Natomiast Orkowie, tak jak Krasnoludowie (chociaż tutaj wielu ludzi uważa, iż Krasnoludy są formą poprawną. W każdym bądź razie nie brzmi wyniośle) czy Eldarowie (tutaj większość osób mówi Eldarzy), którzy to są z pewnością rasa bardziej wyniosłą od ludzi.
Co więc z tymi odmianami nazw fikcyjnych?

[Irian]

Elfowie i krasnoludowie to skutek błędu językowego Tolkiena. Miał on mianowicie tendencję do używania liczby mnogiej -ves (leaf - leaves) nawet w przypadku, kiedy powinno być zwyczajne -s (elf - elfs), z czego wyszło właśnie elves i dwarves. Przy czym w rozmowach z wydawcami Tolkien szedł w zaparte, że to efekt zamierzony, ale w którymś liście się przyznał do błędu. :> W polskim tłumaczeniu zmieniona odmiana została zachowana i tak się przyjęło.

Orkowie o ile pamiętam w oryginale odmieniali się normalnie, a po polsku po prostu zostali dopasowani do reszty (Oprócz hobbitów! hobbit - hobbits = hobbici, nie hobbitowie. Merry albo Pippin to precyzowali w którymś tomie.). Eldarowie zresztą też w oryginale są Eldars, a polskie tłumaczenie ujednoliciło odmianę. DoW to Warhammer, zgadza się? A Młotek był ostro zrzynany z Tolkiena, więc myślę, że można przyjąć tolkienowską odmianę ras.

Tak, maniak jestem, miło mi.

Edit - a co do błędów językowych, to proponuję akapicik poświęcić przepaści znaczeniowej między 'bynajmniej' i 'przynajmniej', bo zbyt często widzę zdania typu 'bynajmniej takie jest moje zdanie'. Argh.

[Slova]

[BloodRevan]

Orkowie są poprawną odmianą. Słowo "orki" jest zarezerwowane dla, jak napisał Slova, "ssaków z rodziny waleni".

Cytat z wikipedii:

[Avellana]

Czasem tak bywa, że jeśli jakieś słowo wchodzi do języka, musi mu się "utrwalić" sposób odmiany. W przypadku orków, elfów i krasnoludów utrwalił się sposób niemęskoosobowy, czyli (te) orki, elfy, krasnoludy. Sprawa oczywiście utrudnia narrację, bo ja doskonale rozumiem, że "orki podeszły pod mury" brzmi jakoś mało poważnie w kontekście oddziału uzbrojonych po zęby drabów. Na marginesie zwracam uwagę, że tak samo jest z rzeczownikiem (te) chłopaki - "chłopaki poszły, były, zrobiły".

Forma "orkowie" przypomina archaiczną formę "aniołowie", ale warto zauważyć, że współczesna polszczyzna przewiduje raczej "anioły"... Ta końcówka -owie jest chyba archaiczna w ogóle, nie umiem sobie przypomnieć niczego, co we współczesnej polszczyźnie tak by się odmieniało (Wandalowie, ale tylko dlatego, że "wandale" zmieniło znaczenie). Zupełnie niewykorzystaną możliwością było pójście w stronę "orcy" - jak "płanetnicy", też byłoby rodzaju męskiego.

Niestety jednak kiedy odchodzimy od orków, zaczynają się schody. "Orkowie" brzmi jeszcze w miarę dobrze. Ale "elfowie", a szczególnie "krasnoludowie" zgrzyta i rozpaczliwie sprzeciwia się zasadom polskiego i tak zwanej intuicji językowej. Trudno, nie ma rady.

Przy całkowicie nowych w polszczyźnie rasach można próbować utrwalać wzorzec, czyli jeśli trzymamy się konsekwentnie tych "eldarów", to niech sobie będą (tylko błędem jest pisanie ich z wielkiej litery, skoro to nazwa gatunku!), chociaż jeśli liczba pojedyncza jest "eldar", to lepsze byłoby "eldarzy".

Krótko mówiąc - końcówka -owie to sztuczna archaizacja języka. Poprawne, współczesne formy (zachowujące rodzaj męski) to orcy, eldarzy. Natomiast dla elfów i krasnoludów nie ma nadziei. Pozostaje skorzystać z tego, co dają możliwości języka polskie, czyli pisać "oddział krasnoludów podszedł", "elfi łucznicy wycofali się" i tak dalej - to przynajmniej zachowuje rodzaj męski.

A na marginesie przypominam, że próba stworzenia rodzaju żeńskiego od większości tych ras jest zwykle koszmarną pomyłką i nowotworem językowym, czyli kompletną porażką...

edit: BloodRevan, Wikipedia się myli. Polecam jako źródło w takich przypadkach słownik ortograficzny PWN: http://so.pwn.pl/lista.php?co=ork

[Slova]

[Irian]

[Ysengrinn]

[BloodRevan]

[Zegarmistrz]

[BloodRevan]

[Bezimienny]

[Avellana]

BloodRevan - obawiam się, że niestety nie możemy niczego "przyjmować" jako poprawne. Ustalenie tego należy bowiem do Rady Języka Polskiego (a zgodnie z jej ustaleniami tworzony jest zacytowany przeze mnie słownik ortograficzny PWN). Oczywiście zdarza się, że formy wprowadzone "oddolnie" przyjmują się i z czasem zostają uznane za poprawne, ale dopóki rzeczona Rada tego nie zatwierdzi - poprawne nie są. I może to dobrze, bo za chwilę ktoś by mi napisał, że z powodu rozpowszechnienia w sieci należałoby uznać za poprawne sformułowanie "oglądnąć epki".

Rozumiem Twoją potrzebę odróżnienia orków od orek (ha, widzisz - różnią się w odmianie w większości przypadków!), ale jednak homonimy się zdarzają, a kontekst ma też znaczenie. Jak pisałam wcześniej - ja nie twierdzę, że pisowni "orkowie" należy zakazać. Ale twierdzę, że obecnie nie jest ona uznawana oficjalnie za poprawną.

Na koniec mała uwaga: na potrzeby tego tematu proszę, żeby nie spierać się i nie podważać zaleceń zawartych w słownikach ortograficznym i poprawnej polszczyzny PWN. Jeśli dojdziemy do tego, że w sumie do diabła z regułkami, temat zamknę, jako niepotrzebny.

[wa-totem]