[alosza]

Zapraszam do dyskusji na temat wojny secesyjnej (1861-1865).

Wojna ta dość znacząco egzystuje w kulturze ogólnoświatowej, zwłaszcza z uwagi na dominującą pozycję Stanów Zjednoczonych, natomiast w polskich podręcznikach historii poświęca się jej relatywnie mało miejsca. Ostatnio mnie ona zaintrygowała, ponieważ...
1)... dotychczas nigdy mnie nie intrygowała :P wydawała mi się zawsze koszmarnie nudna;
2) relatywnie mało na jej temat wiem;
3) w historycznej narracji jako "tych dobrych" przedstawia się Unię, a jako "tych złych faszystów" Konfederację, natomiast w ostatnim okresie dość często spotykam się z ludźmi, którzy się w jakiś sposób identyfikują z Konfederatami;
4) motyw tej wojny obecny jest w wielu hollywoodzkich filmach, a ja nie wiem o co kaman.

Proponowane kierunki dyskusji:

I. Komu w tej wojnie "historycznie sprzyjasz"? Wolisz Północ czy Południe?

II. Jakie były przyczyny tej wojny?
Najmniej pogłębiona refleksja każe zamknąć dyskusję na sporze etycznym co do niewolnictwa, co pozwala zarazem w popkulturze wskazać tych "dobrych" i "złych". Rzadziej się wspomina o:
- różnicy w industrializacji;
- polityce celnej;
- taniej sile roboczej, jaką stanowili niewolnicy;
- sporze o stopień decentralizacji władzy.
Liczę, że ktoś jest w stanie wskazać na coś więcej i pogłębić tę refleksję.

III. Kto był najlepszym dowódcą?
- Lee;
- Grant;
- Sherman;
- Jackson;
- Meade;
Jak byś ich uszeregował pod względem umiejętności dowódczych? Kogo byś jeszcze wyróżnił? A co sądzisz o McClellanie?

IV. Najciekawsze bitwy i kampanie?

V. Czy Południe w ogóle miało szansę wygrać? Jeśli tak, to w którym momencie im to zwycięstwo odjechało?

[Urawa]

[alosza]

[Ysengrinn]

Żadnym ekspertem od tej wojny nie jestem, choć przyznaję, że była ciekawym konfliktem. O przyczynach można by mówić i mówić, bo temat cholernie złożony, ale wystarcza sam fakt, że było ich dużo. Za dużo. Kapitalistyczna Północ i quasifeudalne Południe wyrosły z tego samego pnia i chyba w równym stopniu zasługują na miano spadkobiercy 13 zbuntowanych Kolonii, ale poszły w tak różnych kierunkach, że w pewnym momencie więcej je dzieliło niż łączyło. Chyba każdy naród miał taki etap w swej historii i zwykle kończyło się to mniej lub bardziej krwawo - Francja miała swoją Langwedocję, Niemcy mieli górnoniemiecki i dolnoniemiecki obszar językowy (z tego drugiego przetrwały w zasadzie tylko Niderlandy), Polska miała Śląsk, Hiszpania miała (i dalej ma) Katalonię. W przypadku Stanów sytuacja stała się dramatyczna głównie dlatego, że poszło nie tylko o wyodrębnianie się dwóch (co najmniej) grup etnicznych, ale i o samą podstawę ustroju państwa. Wojna była w obronie zasady, że unia stanów może być zniesiona tylko przez ich wspólną uchwałę, nie może być natomiast wypowiedziana jednostronnie przez pojedynczy stan. Zwycięstwo Konfederacji byłoby równoznaczne z usankcjonowaniem zasady, że każdy stan może w każdej chwili wystąpić z unii i ogłosić niepodległość, co w praktyce równałoby się dezintegracji Stanów Zjednoczonych.


Niedługo ma wyjść film o Lincolnie, w którym dla odmiany nie polucje na wampiry. Jestem go strasznie ciekaw, gdyż jakby nie patrzeć facet jest znany, ale niezupełnie z tego co faktycznie robił.

Póki co mamy Gettysburgh oraz jego prequel, Gods & Generals, które pomimo całej swej pompatyczności jednak dość udatnie pokazują konflikt i racje obu stron.

[Urawa]

[Morg]

Samą wojnę znam dość dziurawo (orientuję się w jednych fragmentach całkiem dobrze, w innych wcale), ale bardziej interesowałem się tą niezbrojną częścią konfliktu.

[Bezimienny]

[alosza]

[Urawa]

[Morg]

Owszem, konflikt miał wiele przyczyn – i tak, aspekt gospodarczy niewolnictwa grał tu również rolę, jak i masa innych czynników. Niewolnictwo jednak było jednym z czynników ideowych, a przynajmniej jako taki było traktowane. Nawet jeśli nie było nim w rzeczywistości (a uważam że jednak przynajmniej u sporej części osób na Północy było), to w chwili w której zaczęto na szeroką skalę publicznie używać go w tym charakterze, drastycznie zmalała jakakolwiek możliwość kompromisu. W kwestiach interesów można bowiem ustąpić dużo łatwiej, niż w kwestiach idei.

Oczywiście, gdyby chodziło tylko o ideę, a nie również o interesy, to wojna najprawdopodobniej by nie wybuchła. Zwłaszcza że, jak sam napisałem, przyczyną wojny jako takiej była secesja, a toczyła się ona o utrzymanie jedności Unii. Natomiast niewolnictwo (zarówno w aspekcie ideowym, jak i gospodarczym) było jedną z podstawowych tej secesji przyczyn (obok dyskryminacji celnej Południa, która była ewidentną próbą zapewnienia gospodarczej dominacji Północy), a nie tylko propagandową pałką.

Sam Lee natomiast mógł być przeciwko niewolnictwu, ale polecam tę tabelkę, która ładnie pokazuje nie tylko liczbę niewolników (w niektórych stanach stanowili większość ludności), ale przede wszystkim procent rodzin niewolników posiadających. W Mississipi – 49%, w Karolinie Południowej – 46%, w innych stanach południowych zwykle ok. 30%. To są naprawdę duże ilości, zwłaszcza biorąc pod uwagę że nie każdego na niewolników było przecież stać.

[Swarga]

[Urawa]

[Crushmaker]

[Ysengrinn]

Co do niewolnictwa - pragmatyzm pragmatyzmem, ale faktem jest, że bardzo duży wpływ na ruch abolicjonistyczny miały różne ugrupowania chrześcijańskie. Wielu ludzi traktowało to niemal jak świętą wojnę.

... Notabene - ponoć ktoś palnął, że Lincoln był ofiarą chrześcijańskiego fundamentalizmu. Śmiech na sali.

[Swarga]