[Xeniph]

Od jakiegoś czasu przebąkiwano na temat drugiego słowniczka, tym razem zawierającego często pojawiające się w anime zwroty i wyrażenia (pokroju przyrostków '-kun', '-san', '-senpai').

Z błogosławieństwem Avellany, biorę pod swoje skrzydła projekt stworzenia takiego słowniczka. Oprócz wspomnianych wyrażeń, będzie zawierał on także postacie legendarne i historyczne, często pojawiające się, lub wspominane w rozmaitych anime. Będę weryfikował informacje przy pomocy dostepnej mi litaratury, oraz Wikipedii. Jednak przede wszystkim liczę tu na waszą współpacę - wszelkiego rodzaju poprawki, komentarze, sugestie i propozycje nowych słów i zwrotów są BARDZO mile widziane ;)

Oto wstępna lista słówek (definicje napiszę w najbliższym czasie):

-san - przyrostek, stosowany bezpośrednio po imieniu bądź nazwisku danej osoby. Tłumaczy się go na nasze "pan", np. "Tanaka-san" to po prostu "Pan Tanaka".

-chan - inny przyrostek, również stosowany bezpośrednio po nazwisku, w odniesieniu do osób z którą mówiący ma więź emocjonalną i oznaczający zdrobnienie. Osoby, do których się odnosi to zwykle małe dziecie, kochankowie, lub bardzo bliscy przyjaciele. Częściej używane w stosunku do kobiet, niż do mężczyzn.

-chin - jeszcze bardziej zdrabniająca forma "-chan". Stosowana wyłącznie przez małe dzieci.

-sama - kolejny przyrostek, tym razem używany w stosunku do osób o wysokiej pozycji społecznej, bądź darzonej przez mówiącego wielkim szacunkiem. Przyrostkiem "-sama" tytułuje się między innymi arystokratów, bóstwa, przełożonych, idoli, VIP-ów itp.

-kun - przyrostek używany wobec osób o równym, lub niższym statusie niż mówiący. Najczęściej stosuwany w środowiskach koleżeńskich, typu szkoła i zazwyczaj w stosunku do chłopców, jednak bywa też używany w stosunku do kobiet, najczęściej w relacji "Szef-Współpracownica".

-dono - rzadko stosowany przyrostek, plasujący się między '-san' i '-sama'. Jest dość archaiczny i rzadko spotykany poza anime - coś jak "waszmość pan".

-jin - przyrostek używany nie w celu określenia stosunku mówiącego do osoby o której mówi, lecz w celu określenia przynależności do danej narodowości bądź grupy. Przykładowo słowo "Porando-jin" oznacza Polaka, "Nihon-jin" - Japończyka, zaś znani z anime Dragon Ball mieszkańcy planety Namek to "Namek-jin". Z kolei słowo "gaijin" oznacza obcokrajowca.

Ahou - obelżywe słowo oznaczająca "idiotę", "kretyna".

Baka - słowo oznaczające "głupek", "głupi". W zależności od użytego kontekstu może mieć znaczenie obraźliwe lub żartobliwe.

Bakane - ma podobne znaczenie jak "baka", lecz nie jest tak 'mocne'.

Chibi

ecchi - wyraz ten pochodzi od pierwszej litery H, będącej pierwszą literą słowa hentai ('H' w języku angielskim czytane jest jako 'ejcz', co jest zbliżone wymową do 'ecchi'). Używane jest do określenia materiałów/sytuacji o mniejszym lub większym zabarwieniu erotycznym, acz niekoniecznie będących pornografią - dla tej bowiem częściej stosowane jest słowo 'hentai'. Natomiast 'ecchi' znaczy tyle co "Kosmaty", "Nieprzyzwoity".

Gao

Mori e ikimashou musume-san... - "Szła dzieweczka do laseczka..." Piosenka ponoć bardzo popularna w Japonii.

ojamashimasu (お邪魔します) - czyli 'przepraszam że niepokoję', zwyczajowo mówione gdy wchodzi się do czyjegoś domu/biura

yoroshiku onegaitashimasu - bardzo formalna wersja przedstawienia się komuś, zazwyczaj po wymienieniu swojego nazwiska.

Itadakimasu - słowo wypowiadane przed rozpoczęciem jedzenia. Najbliższym tłumaczeniem jest tu polskie "Smacznego!", jednak "Itadakimasu" nie jest skierowane do nikogo konkretnego i japończyk powie je nawet, jeśli jest sam.

kakkoii - przymiotnik, znaczeniowo najbliższe odpowiedniki - klawy, 'cool'. Zajmuje miejsce 'kawaii' w przypadku brzydkiej płci, z tym, że w przeciwieństwie do panów (których można obrazić twierdząc że są 'kawaii'), panie również mogą być 'kakkoii'.

kakkouwarui/kakkounowarui - przeciwieństwo kakkoii.

kawaii - przymiotnik, zazwyczaj używany do określenia czegoś słodkiego, ślicznego, miłego, czarującego. W odniesieniu do ludzi używany WYŁĄCZNIE w stosunku do osobników płci pięknej.

Kanpai - "Na zdrowie!", okrzyk wznoszony podczas toastów.

Rounin - tradycyjnie jest to samuraj nie posiadający własnego pana, jednak od niedawna określa się w ten sposób także osoby nie będące nigdzie zatrudnione na stałe, tzw. "Freelancerów".

Senpai - słowo określające osobę o dłuższym stażu, lub wyższej pozycji w jakiejś grupie. W anime najczęściej spotykane w sytuacjach szkolnych, gdzie młodsi uczniowie nazywają tak starsze roczniki. Może być stosowane zarówno jako przyrostek po imieniu bądź nazwisku danej osoby, lub jako samodzielny wyraz.

Sensei - nauczyciel, mistrz. Słowo to może być użyte zarówno w odniesieniu do szkolnego pedagoga, jak i np. do nauczyciela Sztuk Walki, ale też i do wybitnego lekarza czy profesora. Może być stosowane jako samoistny wyraz ("Ten pan to mój sensei") lub jako przyrostek doczepiany do imienia lub nazwiska osoby ("Onizuka-sensei jest taki zabawny!").

Ohayou (Gozaimasu) / Konnichiwa / Konbanwa - japońskie powitania. Ohayou stosowane jesr rano i znaczy tyle co angielskie "good morning", Konnichiwa to po prostu "Dzień Dobry", zaś "Konbanwa" - "Dobry Wieczór". "Ohayou Gozaimasu" jest grzeczniejszą bardziej formalną formą "Ohayou". W zasadzie Ohayou powinno się mówić przed 11:00, a Konnichiwa - po, jednak granica ta jest mocno umowna i japończycy nie przywiązują do niej wielkiej wagi.

Sayounara / Baibai / Oyasumi(nasai) - Japońskie pożegnania. Oznaczają odpowiednio: "Do widzenia", "Pa pa" i "Dobranoc".

Shi - słowo to oznacza cyfrę cztery, lecz inaczej zapisane może oznaczać też Śmierć. Z tego powodu w japońskich domach i hotelach czasami nie ma czwartego piętra. W końcu, kto chciałby mieszkać na "Piętrze Śmierci"?

Shinto

Tadaima / Okaeri(nasai) - dwa pozdrowienia, z których pierwsze, Tadaima, mówione jest przez osobę wchodzącą do swojego domu. Odpowiedzią jest Okaerinasai (lub Okaeri). W anime niejednokrotnie są one ważnym symbolem - postać, przychodząca na nowe miejsce i mówiąca "Tadaima" sygnalizuje tym samym, że uznaje ona ten dom za własny i siebie za pełnoprawnego jego mieszkańca.

Oni - japońskie diabły, często (choć nie zawsze) przedstawiane jako wielkie, muskularne istoty o ciemnej (najczęściej czerwonej, zielonej lub granatowej) skórze, z ostrymi zębami, rozczochranymi włosami i jednym lub dwoma rogami na głowie. Słowo "Oni" bywa też czasami tłumaczone jako "Ogr".

Kaguya Hime

Yagyū Jūbei Mitsuyoshi - Jeden z najbardziej znanych historycznie żyjących samurajów. Urodzony w roku 1607 w Yagyū no Sato (ziemiach należących do rodu Yagyuu, obecnie na terenie prefektury Nara) jako syn Yagyū Tajimanokami Munenoriego. W latach 1616-1631 służył na dworze cesarskim, gdzie między innymi pełnił funkcję instruktora szermierki dla cesarza Tokugawy Iemitsu. Następnie zniknął gdzieś na 12 lat, by równie niespodziewanie jak odszedł powrócić do swojej funkcji na cesarskim dworze. Umarł w roku 1650, w niejasnych okolicznościach.

Jūbei, mimo braku lewego oka, które miał stracić w dzieciństwie, podczas treningu z ojcem, uznawany był za najlepszego szermierza swoich czasów, o ile nie wszechczasów. Był stwórcą własnej szkoły kenjutsu - Yagyū Shinkage Ryu, która wyparła wczesniejsze szkoły.

W dwudziestym wieku Jūbei Yagyū stał się niezwykle znaną i popularną postacią - zaginone 12 lat jego życia stanowiło wdzięczną podstawę dla powstania książek, filmów, a nawet gier komputerowych! Postać Jūbeia wielokrotnie przewija się w anime - począwszy od niezwykle krwawego Ninja Ressurection, a kończąc na komediowych Yaibie i Jubei-chan.

Miyamoto Musashi
Masamune
Muramasa

[ Dodano: Pią 25 Mar, 2005 ]
Dodaję kilka nowych definicji i ponawiam prośbę o komentarze.

[Avellana]

Moim zdaniem mają sporo sensu. Możesz jeszcze przejrzeć ANN, w ich leksykonie pojawiło się sporo słusznych pomysłow, które można by dodać.

[Ysengrinn]

Pomysł dobry. Wypadałoby na pewno dodać dwa słówka: "shin" i "ma", czyli boski i demoniczny(or something), bo one występują w wielu anime(mazoku i shinzoku, shinma w VPM, mashin w MKR, maken-demoniczny miecz w Lodossie). No i może jeszcze końcówka "-jin", oznaczająca mieszkańca danego kraju(Porandojin, Amerikajin).

[wa-totem]

hmm??? @_@
Tylko ostrożnie proszę...
親族 shinzoku to poprostu 'krewni'.
親族関係 shinzokukankei to 'pokrewieństwo'
a samo 'shin' można zapisać na conajmniej siedem sposobów.
I tak się składa że chyba najpopularniejszy to 新 czyli 'nowy'.

warto dodać jeszcze -chin czyli zdrobniałą i bardzo kawaii wersję -chan, oraz 'Gao' czyli równie kawaii wersję 'Grr'. co do -dono, to raczej dość archaiczna forma.

baka (馬鹿) to głupek, łagodniejsze od ahou (阿呆) czyli idioty. O ile baka uchodzi w tłoku (tylko w pewnych sytuacjach bywa obraźliwe) o tyle ahou to raczej epitet.

co jeszcze?

może 'ecchi'? ^_~

[Xeniph]

Dzięki.

Właśnie z tego powodu (o czym zresztą zapomniałem napisać) wolałem nie próbować samemu pisać definicji 'shin' i 'ma'.

Co do '-chin' i 'Gao', muszę przyznać, że pierwszy raz się z nimi spotykam, ale dodam je w najbliższym czasie.

Ahou i ecchi to dobry pomysł, wejdą na pewno.

[wa-totem]

a, właśnie. Do SD należałoby chyba dodać że po japońsku na wersje super-deformed często mówi się 'chibi' (a pisze katakaną: チビ). Samo to słówko oznacza raczej krasnoludka... Mówiąc np. o SD wersji Belldandy z AMG powiemy chibi-belldandy... A!!! /me bad, ecchi jest w słowniczku jeden, ale jako gatunek, a mi chodziło o to że to znaczy 'kosmaty' nieprzyzwoity itd.

I jeszcze dwa -
'ojamashimasu' (odziamashimas; お邪魔します) czyli 'przepraszam że niepokoję', zwyczajowo mówione gdy wchodzi się do czyjegoś domu/biura
'yoroshiku onegaitashimasu' - bardzo formalna wersja przedstawienia się komuś, zazwyczaj po wymienieniu swojego nazwiska. BTW. Od Avellany słyszę że nie wszyscy widzą moje kanji/kanę, a staram się, wstawiam encje html-owe...

[Beryl]

Do tego senseia - nie tylko "nauczyciel". Kiedy ktoś zwraca się do lekarza, też używa tego przyrostka. Także, mówiąc do jakiegoś uznanego pisarza. "-kun" bywa też w stosunku do kobiet używany, czasami w sytuacji szef + współpracownica.
I może, skoro jest "ohayou" i "tadaima" to dodać jeszcze "sumimasen"? Pojawia się dość często a i wcale użyteczne jest.

[Ysengrinn]

Racja, sensei to bardziej chyba "mistrz".

[Xeniph]

Sugestie przyjęte i uwzględnione. Co do sensei, to napisałem wprawdzie, że nie zawsze oznacza ono nauczyciela, ale faktycznie nie było to widoczne w tekście... Zamierzam dzisiaj zrobić jeszcze jedną aktualizację słowniczka, tym razem mam zamiar opisać przynajmniej jedną z wypisanych w pierwszym poście postaci.

[Avellana]

Teraz trzeba pomyśleć, jak to pogrupować... Może do tych dłuższych hasełek powinny prowadzić linki, otwierane na osobnej stronie? I dać hasło "końcówki" albo jakieś takie, zamiast wstawiać tych ileś przykładów?

[Xeniph]

Dobre pytanie... Podejrzewam, że biografie postaci będą dłuższe od innych definicji, więc dobrze by im było zrobić osobny dzialik. Hasło "końcówki" też nie jest złym pomysłem. Zastanawiam się natomiast, jak rozwiązać sytuację z definicjami odnoszącymi się do kilku wyrazów jednocześnie (jak "Ohayou/Konnichiwa/Konbanwa"). Wyświetlać je jako kilka wyrazów z odnośnikiami typu "patrz: [link]Ohayou[/link]"? Zostawić jak jest i mieć nadzieję że użytkownik znajdzie jakoś poszukiwany wyraz?

[Avellana]

Ja bym dała "Powitania", albo coś takiego. Względnie dać w ogóle osobny artykuł "zwroty grzecznościowe".

[wa-totem]

Ja podejmę się form japońskich - kaną, kanji, a najlepiej kanji z ofurigana (czyli popularny, zwłaszcza w mangach dla najmłodszych, zapis gdzie czytania kanji dodane są obok/u góry kaną). Może być kodowane encjami html albo jako grafiki, ale grafiki zajmą więcej czasu...

[Bianca]

hmm.........

koncowki + zwroty (do czlonkow rodziny, nauczycieli i innych),
grzecznosci, chyba raczej to niz powitania (powitania/porzegnania/prosze/dziekuje itp).
M&A (podgatunki, terminologia i powiazane, czyli cosplaye itp),
historyczno/kulturowe (czyli diably, demony, nazwy mieczy itp - znane bo znane, ale nie koniecznie wszystkim)

i "rozmaite" jesli cos zostanie? ;))

hmm.........

koncowki + zwroty (do czlonkow rodziny, nauczycieli i innych),
grzecznosci, chyba raczej to niz powitania (powitania/porzegnania/prosze/dziekuje itp).
M&A (podgatunki, terminologia i powiazane, czyli cosplaye itp),
historyczno/kulturowe (czyli diably, demony, nazwy mieczy itp - znane bo znane, ale nie koniecznie wszystkim)

i "rozmaite" jesli cos zostanie? ;))

[wa-totem]

hmm... ja upierałbym się żeby zaznaczyć, że -dono to forma archaiczna, coś jak 'waszmość pan'.

Co do -chin, należy zaznaczyć nie tyle, że jest rzadka (bo tak naprawdę nie jest) ale raczej że stosują ją wyłącznie małe dzieci... ^__^

A skoro mamy:

kawaii - przymiotnik, zazwyczaj używany do określenia czegoś słodkiego, ślicznego, miłego, czarującego. W odniesieniu do ludzi używany WYŁĄCZNIE w stosunku do osobników płci pięknej.

powinno też być:

kakkoii - przymiotnik, znaczeniowo najbliższe odpowiedniki - klawy, 'cool'. Zajmuje miejsce 'kawaii' w przypadku brzydkiej płci, z tym, że w przeciwieństwie do panów (których można obrazić twierdząc że są 'kawaii'), panie również mogą być 'kakkoii'.

kakkouwarui (także kakkounowarui) - przeciwieństwo kakkoii.