[moshi_moshi]

Zapewne każdy z Was spotkał się z określeniem „klasyka literatury” i nie miałby problemu z wymienieniem chociaż jednej książki, zaliczającej się do tej grupy. Chciałabym żebyście podawali tytuły takich dzieł, przy czym słowo „klasyka” ma tu kluczowe znaczenie (za SJP: ogół dzieł uważanych za podstawowe, reprezentatywne i najcenniejsze w literaturze i sztuce), nie chodzi o książki modne, bestsellery, ale właśnie utwory pasujące do podanej definicji. Ale podstawowe pytanie, na jakie chciałabym żebyście odpowiedzieli, brzmi: czy Waszym zdaniem istnieją książki, które zwyczajnie należy znać? Podkreślam słowo „znać”, niekoniecznie zachwycać się nimi. Czy istnieją tytuły, po które człowiek wykształcony, chcący uchodzić za kulturalnego, powinien sięgnąć? A może istnieją książki okrzyknięte klasyką, które już dawno się zestarzały i na to miano nie zasługują, bądź nigdy nie zasługiwały?

Pochwalcie się co przeczytaliście, czego nie i czy Waszym zdaniem taka „przymusowa” lektura ma w ogóle sens?

PS Bardzo proszę o uzasadnienie swojego zdania, posty wyliczanki i nic nie wnoszący do tematu spam, będę wycinać. Ponieważ istnieje temat podobny do tego, dotyczący dzieł "kultowych", chciałabym żeby tutaj ograniczyć się do książek. :)

[NiBl]

To ja może zacznę od "Władcy Pierścieni". Klasyka literatury fantasy.
To właśnie od "Władcy Pierścieni" wszystko się zaczęło dając solidne podstawy do szerokiej gałęzi jaką dzisiaj stanowi fantasy, a przez to także RPG.

Elfy wyewoluowały z małych wrednych skrzydlatych duszków do dumnej rasy, a Krasnoludy opuściły ogrody i chwyciły za topory.
I odpowiednio napisane bajki wcale nie muszą być dla dzieci.

(Co nie oznacza, że władca pierścieni jest najlepiej napisanym fantasy ever).

[Urawa]

[Dembol]

Z lit. polskiej kanon to lektury szkolne +/- kilka pozycji.
Jeśli chodzi o świat to spora część jest napoczęta na lekcjach polskiego. Znalazłem też listę "1001 books you have to read before you die' (pierwszy wynik w google), ale jest lekko za bardzo skoncentrowana na literaturze XIX i XX-wiecznej, a sprzed XVIII w. jest jakieś 20 pozycji (pewnie pisał ją ktoś bardzo amerykocentrycznie nastawiony). Kiedyś widziałem lepszą idącą już normalnie od starożytności, ale nie mogę jej teraz znaleźć :(

Podczas gdy podobna filmowa jest już bardzo różnorodna (duża rozpiętość pod względem gatunków, krajów pochodzenia itp.) i staram się ją przerabiać powoli. Czy jest sens? To zależy. Jeśli ma to polegać na zaliczeniu danych pozycji 'bo Słowacki wielkim poetą był' lub żeby pochwalić się znajomym to raczej nie. Po co się męczyć. Jeśli natomiast mamy już jakąś konkretną wiedzę z zakresu literatury i chcemy ją poszerzać albo chcemy zrozumieć lepiej procesy zachodzące w tej dziedzinie (czy ogólnie jakiś konkretny cel poznaniowy) to jak najbardziej. Zawsze warto sobie zadać pytanie dlaczego dana rzecz się na tej liście znalazła bo najczęściej nie bez przypadku. Jak już pisałem staram się przerabiać filmy i w przypadku części z nich po prostu tego nie widzę. Część się zestarzała, a to co było innowacyjne jest obecnie abecadłem filmowca i jesteśmy z tym na tyle oswojeni, że nie robi to wrażenia (np. obrazoburcze "Ostatnie Tango w Paryżu"). Zawsze więc trzeba mieć jakiś szerszy obraz, czasem coś doczytać i nagle człowiek zaczyna dostrzegać związki, prawidłowości i przyczyny. To bardzo fajne uczucie :)

Osobisty stosunek. Można powiedzmy nie lubić Mickiewicza (jak ja, chociaż ostatnio się miejscami przekonuję), ale jego miejsce w literaturze polskiej jest ciężkie do podważenia. Jakoś tam wynikał z uwarunkowań epoki, był jej czołowym i charakterystycznym reprezentantem, wpływał znacząco na potomnych, więc czy się go lubi czy nie historii zmienić nie można.

Jeśli chodzi o zawartość listy to akurat literatura ma na tyle długą historię, że już zdążono się wykłócić o wszelkie pozycje po milion razy i to co zostało za klasykę uznane można łykać jak młody pelikan. Im dawniej tym jest to bardziej bezproblemowe. O ile archeologowie np. nie wykopią nowych zwojów albo u kogoś na strychu gdzieś nie znajdą się nagle zaginione, zapomniane dzieła Jana Kowalskiego, które np. podważą, przewyższą czy wyprzedzają mu współczesnych uznawanych dotychczas za kanon.

A czy warto znać? Warto. Znając klasykę danego gatunku, dziedziny przede wszystkim można dokonać przewartościowania swoich dotychczasowych poglądów i gustów. Można uważać np. Naruto za najlepszy komiks na świecie, ale gdy pogrzebać głębiej w historii japońskich komiksów okazuje się, że wcale nie jest taki nadzwyczajny. Można też odczytywać znane już dzieła w innym świetle. Np. dostrzec jakieś nawiązania, których bez znajomości klasyki byśmy nie widzieli.

Jeśli chodzi o klasykę to jestem raczej strasznym noobem. Niby czytałem i czytam sporo, ale brakuje mi znajomości wielu pozycji. Udało mi się przeczytać większość lektur, ale pod koniec nauki posiłkowałem się już streszczeniami. Na pewno mam duże braki w zakresie światowego kanonu. Np. Szekspira znam głównie z adaptacji Kurosawy, Dickensa, Wilde'a liznąłem coś na literaturze angielskiej w liceum, ale to wszystko mało. Kiedyś chciałbym to wszystko nadrobić, ale czasu wiecznie brak. :(

Zresztą najpierw muszę nadrobić klasykę komiksu. Wydawało mi się, że się znam. Okazuje się, że z klasyki przeczytałem jedynie jakieś 10-15%, a zaledwie drugie tyle znam ze słyszenia (jakby kogoś bardzo interesowało lista - http://www.paulgravett.com/index.php/1001_comics/1001_year/ ).

[Sasayaki]

Hm, dla rozkręcenia:

"Idiota" Fiodora Dostojewskiego. Pomijając opis ówczesnej Rosji i dającą do myślenia analizę ludzkich charakterów, warto sięgnąć choćby po to by uśmiechnąć się i pięknie podziękować, gdy ktoś tak cię nazwie ;] Tego samego autora należałoby znać "Zbrodnię i Karę". Odwołania do Raskolnikowa są dość częste i warto wiedzieć z czym je jeść... oraz od kogo ściągał Nietzsche.

"Imię Róży" Umberto Eco. Bo to naprawdę wciągająca książka, warta polecenia, a oprócz tego zawiera ładnie opakowany bagaż czegoś, co nazwałabym "wiedzą ogólną" (Na przykład w bezbolesny sposób daje do zrozumienia, że Arystoteles napisał dwie Poetyki oraz pod jak dużym jego wpływem była kultura średniowiecza, a zwłaszcza poglądy doktorów Kościoła).

"Frankenstein" Mary Shelley. Bo tam nie było żadnego Igora! Ani pioruna! Komu zniszczyłam dzieciństwo? Ok, może jakiś piorun się znajdzie, jestem dopiero w trakcie lektury...

Tyle mi na razie przychodzi do głowy.

[moshi_moshi]

Imię Róży to faktycznie świetna książka, acz uważałabym na to czerpanie z niej wiedzy o średniowieczu. Natomiast co mnie zawsze zastanawiało, to nienawiść jaką darzą ją historycy, zapewne nie wszyscy, ale wśród tych, z którymi miałam do czynienia, tylko jeden nie pluł tą książką dalej niż widział. Może ktoś z forumowych historyków, uświadomi mnie dlaczego, bo nie posądzam Umberto Eco o takie głupoty, o jakie historycy sztuki posądzają Dan Browna i jego słynny "Kod".

[Urawa]

[Ysengrinn]

Jeśli kiedykolwiek miałem ambicję przeczytania "całej klasyki" (a nie przypominam sobie, bym miał), to skutecznie wyleczyło mnie zeń liceum. Zwłaszcza ostatni rok, na którym przerabialiśmy w diabła "współczesnej" (czyt. XX-wiecznej) literatury, ale z doboru lektur można by pomyśleć, że jedyne co się ciekawego wydarzyło w XX w., to totalitaryzm.

Interesuję się natomiast po trochu pozycjami, które kiedyś miały status klasyki i znane były absolutnie każdemu, a dziś mało kto o nich słyszał. Ale idzie mi na razie niesporo - sporo z tego ciężko capnąć, a gdy już się capnie to trzeba przegryźć się przez archaiczny język.

[wa-totem]

[Ysengrinn]

[Urawa]

"Biesy" Dostojewskiego. Jasne, facet napisał dużo wybitnych rzeczy, takich jak "Idiota", "Bracia Karamazow" czy "Zbrodnia i Kara", ale moim zdaniem właśnie w tej książce zawarł wszystko, co w jego twórczości najlepsze - rozliczne metafory połączone z profetycznym wręcz przedstawieniem tytułowych "biesów od rewolucji" (na ile lat przed tym, zanim wzięły się one do dzieła!), wyraziści i niejednoznaczni bohaterowie, trudne rozważania o moralności. Uwielbiam tą książkę i często do niej wracam. Fakt, "Zbrodnia i Kara" jest prostsza i ma bardziej czytelne przesłanie, ale i tak "Biesy" pozostają arcydziełem. Dowodem fakt, że bardzo inspirująca się Dostojewskim Ursula K. LeGuin swoją najwybitniejszą (moim zdaniem) powieść, czyli "Wydziedziczonych" napisała właśnie w odniesieniu do "Biesów".

"Portret Doriana Greya" Wilde'a. Krótkie, acz niesamowicie błyskotliwe jak na pisarza, który nic już poza tym istotnego nie spłodził. Tematyka, która została tu poruszona, jest ponadczasowa, a książka to prawdziwa kopalnia aforyzmów i mądrości, ujętych zarazem w sposób, który nawet współczesnemu czytelnikowi powinien być przyjazny w odbiorze. Książka jest skarbnicą, z której warto czerpać.

"Ostatni Pan i Władca" Philipa K. Dicka - znów pisarz, który ma wiele dzieł na sumieniu, ale moim zdaniem prawdziwy geniusz tego autora błyszczał w krótkich formach. Nie miał tam bowiem miejsca na przydługie niekiedy refleksje (które wypełniały znakomitego skądinąd "Człowieka z wysokiego zamku"), ale liczył się doskonały pomysł i zamknięcie fabuły w kilkunastu - kilkudziesięciu stronach. Od rewelacyjnego "Złotoskórego" po wstrząsających (i cholernie aktualnych) "Przedludzi" - nie ma w tym zbiorku słabej pozycji, jedynie czyste, literackie złoto.

Wątpliwości miałbym co do "Draculi" Stokera, dzieła bezdyskusyjnie ważnego, ale literacko słabego, przegadanego i nudnego (wszystko co najlepsze wycisnął z niego Coppola). Gdybym miał wskazać jeden tytuł z tego nurtu, chyba raczej zdecydowałbym się na "Carmillę" Sheridana LeFanu, o wiele przystępniejszą, ciekawszą, na dodatek yuri.

Podobne wątpliwości miałbym co do "Diuny" Herberta. Prywatnie uwielbiam ten cykl, a szczególnie "Boga Imperatora", jednakże, przy niezaprzeczalnych zaletach, książki Herberta nie należą do lekkich i łatwych w odbiorze, a i sam autor mistrzem narracji nie był.

[Sasayaki]

Po lekkim namyśle dorzucam jeszcze jedną pozycję; "Kwaidan- opowieści niesamowite" Lafcadio Hearna, z dwóch powodów 1) bo każdy powinien znać jakąś straszną historię, na wypadek gdyby przypadkowo wylądował na campingu przy ognisku 2) ponieważ to łatwa i przyjemna w czytaniu dawka japońskiego folkloru oraz specyfiki kultury, przyswajalna, jak sądzę, nawet dla ludzi z nią w ogóle nie obytych. Z resztą, jak Japończycy sami uważają- "ta książka jest tak japońska jak haiku", a jednocześnie Hearn całkiem zgrabnie tłumaczy niektóre zawiłości kultury Kraju Kwitnącej Wiśni.

W sumie, powód numer dwa świetnie odnosiłby się też do "Dziwnej historii o upiorach z latarniami w kształcie piwonii" Enchō Sanyūteia.

Edit:

[Caladan]

Po dłuższych przemyśleniach stwierdzam, ze Dzieci z Bullerbyn są adekwatne nazwania ich dziełem klasycznym.

[Patrishja]

Sto książek które należy przeczytać przed śmiercią
Polecam Rok 1984- pochłonęłam tę książkę. Niesamowita. Opisuje potworny świat, w którym nikt nie chciałby żyć.
Czytanie pewnych książek narzuca społeczeństwo i krytycy. W wielu przypadkach mają rację. Jednak literatura zaliczana do klasyki zmienia się wraz z otaczającym nas swiatem. Zatem to, co dla wcześniejszych społeczenstw było klasyką, dla na juz nie jest.

[Tren]