[Zegarmistrz]

Part One: Tytuły szlacheckie

Tytuły Szlacheckie:

Giermek:
1) Pomocnik rycerza, najczęściej dziecko oddane na wychowanie. W zamian za drobne prace i pomoc pobierał nauki, skupiające się zarówno na umiejętnościach bojowych, jak i zasadach dobrego wychowania i kurtuazji. Po zakończeniu nauki giermek zwykle był pasowany na rycerza.
2) W Anglii: wojownik nie-szlacheckiego pochodzenia, będący jednocześnie służącym rycerza. Jako taki znajdował się pomiędzy stanem rycerskim, a pospólstwem i mógł liczyć na awans do szlachty. Zob. Nobilitacja.

Kawaler:
1) Mężczyzna, który nie zawarł małżeństwa.
2) Najniższy tytuł w hierarchii szlacheckiej, używany zamiennie z „rycerz”. Kobiecym odpowiednikiem jest dama.
3) Człowiek będący członkiem orderu rycerskiego (np. angielski Order Podwiązki) – świeckiej organizacji o charakterze towarzyskim, do której zapraszane były osoby szczególnie zasłużone, głównie (choć nie tylko) szlacheckiego pochodzenia. Przynależność do orderu często była sygnalizowana poprzez noszenie sygnetu lub niewielkiego medalionu ze znakiem organizacji.

Rycerz
1) Najniższy tytuł w hierarchii szlacheckiej, używany zamiennie z kawaler.
2) Europejski wojownik feudalny, najczęściej walczący konno. Rycerze rekrutowali się albo ze szlachty, albo ze zbrojnych nieszlacheckiego pochodzenia. Ci ostatni, gdy byli pasowani automatycznie uznawani byli za szlachtę.

Baronet:
Tytuł szlachecki, występujący jedynie w Anglii. Początkowo sprzedawany przez królów i nie dziedziczony. Zajmuje miejsce w hierarchii powyżej kawalera / rycerza, a poniżej barona.

Baron
Tytuł w hierarchii szlacheckiej, znajdujący się powyżej kawalera / rycerza i poniżej hrabiego.

Hrabia
Tytuł w hierarchii szlacheckiej, znajdujący się powyżej barona i poniżej księcia.

Markiz
Tytuł w hierarchii szlacheckiej, występujący w niektórych krajach. W hierarchii zajmuje miejsce powyżej hrabiego i poniżej księcia.

Diuk:
W angielskiej hierarchii szlacheckiej tytuł pełniący odpowiednik księcia. Diuk (ang. duke) w Anglii jest wysokourodzonym szlachcicem, podczas, gdy książę (prince) jest członkiem rodziny królewskiej.

Książe:
Wyraz książę może oznaczać:
1) Najwyższy tytuł w hierarchii szlacheckiej.
2) Głowę państwa feudalnego nazywanego księstwem.
3) Legalnego członka rodziny królewskiej (zobacz: królewicz, książę krwi, książę małżonek).

Książe krwi:
Osoba, w której żyłach płynie królewska krew. Legalny członek rodziny królewskiej z prawem do dziedziczenia korony.

Arcyksiąże:
Zob. Wielki Książe:

Wielki Książe
Wyraz „Wielki Książe” może oznaczać:
1) W kraju będącym związkiem księstw (np. Ruś Kijowsko – Włodzimierska, wczesna Ruś Moskiewska) obieralnego lub dziedzicznego władcę. Wielki książę, mimo, że pełni funkcję zwierzchnią nad zwykłymi książętami jest – przynajmniej teoretycznie – równy im w prawach i władzy.
2) Osobę, w której żyłach płynie krew cesarska, będącą legalnym członkiem rodziny i mającą prawo do dziedziczenia tronu.

Książe małżonek:
Męski małżonek królowej. Jeśli władza w królestwie znajduje się w rękach kobiety, to głowę państwa nazywa się Królową, a jej męża nie królem, a księciem – małżonkiem właśnie.

Kniaź:
Używany w państwach Słowian Wschodnich tytuł będący odpowiednikiem księcia.

Król
Dziedziczna lub obieralna głowa państwa feudalnego nazywanego Królestwem. Osoba posiadająca uprawnienia, by wydawać rozkazy książętom.

Królowa
1) Małżonka króla.
2) Kobieta, będąca głową państwa feudalnego nazywanego królestwem. Zob. Książe Małżonek,

Królowa matka
Wdowa po zmarłym królu, będąca jednocześnie matką obecnie panującego lub następcy. Nazywana tak dla odróżnienia od ewentualnej małżonki panującego władcy.

Królewicz
Osoba będąca legalnym synem lub córką (wtedy nazywana jest królewną) władcy. Ostatnimi czasy (błędnie) nazywana księciem lub księżniczką.

Księżniczka:
Kobieta, członkini bliskiej rodziny królewskiej. Nie mylić z księżną.

Księżna:
Żeński odpowiednik tytułu szlacheckiego „książę”. Nie mylić z księżniczką.

Cesarz:
Najwyższy, możliwy tytuł w hierarchii. Jest obieralny lub dziedziczny. Cesarz jest – przynajmniej teoretycznie – najwyższym władcom, któremu podlegają wszyscy królowie oraz książęta.

Imperator
Zob. Cesarz.

Car:
Używany w Rosji odpowiednik słowa Cesarz.

Hospodar:
Zob. Wielki Książe.

Bastard:
Wyraz pochodzenia łacińskiego, określający potomków szlachty poczętych z nieprawego łoża, tzn. poczęci poza związkiem małżeńskim. Bastardzi zwykle nie posiadają praw dziedziczenia majątku i tytułu, chyba, że zostaną uznani (tzw. legalizowani) za potomka przez biologicznego ojca, lub męża kobiety, która urodziła dziecko.

Dziedziczenie:
Tytuły szlachckie dziedziczone mogą być na dwa sposoby: albo z uwzględnieniem prawa pierworództwa (jak np. w Anglii czy Niemczech), albo bez jego uwzględniania. W pierwszym przypadku tytuł przynależy do głowy rodziny i dziedziczy go najstarszy żyjący potomek. Pozostali potomkowie przyjmują albo któryś z niższych tytułów, albo przed tytułem umieszczają słowo „Wice” np. „Wicechrabia”.
W drugim przypadku tytuł dziedziczą wszyscy, legalni potomkowie rodziny.

Nobilitacja:
Czyli „Wyszlachcenie”. Proces prawny nadający osobie nieszlacheckiego pochodzenia tytuł i przywileje szlacheckie. Zwykle nadawany za wielkie zasługi wobec władcy, państwa, lub na innym polu. Najczęściej w historii spotykany za osiągnięcia na polu walki, ale przyznawany był też wielkim artystom, inżynierom i innym osobom, które wsławiły się wielkimi dokonaniami pożytku publicznego.

Z (litera)
1) Literka „Z” oznaczać może osobę nieszlacheckiego pochodzenia, urodzoną, zamieszkałą lub pochodzącą z jakiejś miejscowości. „Z” w tym wypadku zastępuje nazwisko. Np. Grzegorz z Sanoka.
2) Literka „Z” oznaczać może szlachcica, którego główne włości rodowe leżą w jakiejś miejscowości, lub będącego jej właścicielem. Np. Jurant ze Spychowa.

Zwroty:
Zagadnienie tego, jak należy zwracać się do szlachty jest ciekawe i bardzo skomplikowane. Na pełne wyjaśnienie tego potrzeba by poświęcić moce przerobowe całego Tanuka na całe sto lat. Generalnie każdy kraj posiada odmienne zwroty. W literaturze fantasy najczęściej jednak napotyka się formę Angielską, która (w wielkim skrócie) wygląda tak:
Szlachta angielska (poza zwykłą hierarchią) dzieli się na: Gentry (czyli szlachtę nietytułową, zastępującą kawalerów) oraz Nobilis czyli szlachtę tytułową. Ta druga dzieli się na: Nieparów (czyli Baronetów) oraz Parów (całą resztę).
Jakby tego było mało parowie dzielą się na: Lordów (Baronów, Hrabiów i ich potomstwo), Książąt Niekrólewskiej Krwii (diuków i markizów) oraz książąt królewskiej krwi.
Do przedstawicieli Gentry i Nieparów należy zwracać się Sir czyli Panie / Pani.
Poprawną formą zwracania się do Lorda jest Milordzie / Milady.
Markizów i Diuków tytułuje się jak władców niewielkich państw, zwracając się do nich Jaśnie Panie lub Jaśnie Pani.
Książąt królewskiej krwi traktuje się z szacunkiem godnym ich pochodzenia: Wasza książęca mość.
Do królów i wyższych mówi się: Wasza królewska (cesarska etc.) mość.

Elektor:
Tytuł występujący jedynie w Świętym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego. Książę lub król posiadający uprawnienia do wybierania, lub kandydowania na stanowisko cesarskie.

Graf:
Tytuł występujący jedynie w państwach będących członkami Świętego Cesarstwa Narodu Niemieckiego.
1) Pierwotnie był to rodzaj urzędu państwowego o różnych kompetencjach (np. Landgraf: zarządca ziem królewskich lub cesarskich, Burggraf: zarządca królewskiego lub cesarskiego zamku, Marhgraf lub Margrabia: zarządca przygranicznej prowincji wojskowej, posiadający uprawnienia do prowadzenia własnej polityki zagranicznej etc.). Tytuł ten był dziedziczny.
2) Dziedziczny tytuł szlachecki egzystujący niejako obok właściwej hierarchii szlacheckiej, odpowiadający w hierarchii pozycji między hrabią, a księciem.

Margrabia:
Zob. Graf

Earl:
Bardzo stary, brytyjski tytuł szlachecki. Pierwotnie tytuł urzędniczy, przekształcony w tytuł szlachecki, nadawany jedynie mężczyzną. Obecnie praktycznie równy jest hrabiemu. Żonę earla należy tytułować hrabiną.

[Zegarmistrz]

1) Czego brakuje i dodać?
2) Czego nie rozumiecie?
3) Widzicie gdzieś błędy?

Plany:
- urzędy dworskie
- urzędy ziemskie
- hierarchia i urzędy akademickie (dawne i współczesne)
- hierarchia kościoła katolickiego i prawosławia oraz urzędy kościelne
- stopnie wojska polskiego w wojskach lądowych, marynarce i lotnictwie.

Być może też:
- podziały administracyjne
- miary i wagi
- formacje wojskowe (pułk, batalion, kompania etc.)

[Grisznak]

Jarl, Bojar, Kniahini - to mi przyszło na początku.

Jarl, Bojar, Kniahini - to mi przyszło na początku.

[Zegarmistrz]

[Grisznak]

Zeg, jedziesz polską, francuską, to i ruska by się przydała, nie?
Co się tyczy jarla - wyszedł z tradycji plemienno - rodowej, jako obierany na czas wypraw lub dłużej przywódca. Stopniowo nabierał kompetencji zbliżonych do księcia, w przypadku kiedy określony ród na stałe wiązał się z tą funkcją.

Zeg, jedziesz polską, francuską, to i ruska by się przydała, nie?
Co się tyczy jarla - wyszedł z tradycji plemienno - rodowej, jako obierany na czas wypraw lub dłużej przywódca. Stopniowo nabierał kompetencji zbliżonych do księcia, w przypadku kiedy określony ród na stałe wiązał się z tą funkcją.

[wa-totem]

Klejnot, Herb:
Tworzone zgodnie z zasadami haraldyki, unikalne godło/znak szlachcica. W przypadku gdy prawo do tytułu jest dziedziczne, ta sama reguła dotyczy herbu. Zależnie od tradycji i trybu nadania tytułu, Herb może być skomponowany zgodnie ze wskazówkami założyciela rodu, bądź mu nadany przez rodzica, albo władcę danego terytorium.

Bordiura:
cienka, tradycyjnie złota "obwódka" tarczy herbowej, najczęstszy wyróżnik linii rodowych wywodzących się od Bastarda uznanego przez domniemanego ojca.
W przypadku uznania ojcowstwa, Bastard zazwyczaj miał prawo do posługiwania się herbem ojca, który zazwyczaj w jakiś sposób modyfikowano. Bordiura była najczęstszą, zwyczajową modyfikacją. Niekiedy Bastardzi pozostawali przy klejnocie matki, modyfikowanym bądź nie. Co ciekawe, podobnie postępowano zazwyczaj w przypadku przysposobionego potomstwa.

Może dorzuć do planów wprowadzenie do heraldyki?

Inna kwestia: zupełnie pomijasz kwestie dziedziczenia.

Najistotniejsza sprawa to fakt, że tytuły można z grubsza podzielić na dziedziczne i nadawane.

Druga kwestia, to stawiany zazwyczaj wymóg posiadania dziedziny tytularnej. W Wielkiej Brytanii istnieje cała kategoria tytułów (najczęściej earlów) przypisanych do konkretnych majątków, często 'wzmocnionej' konstrukcji obiektów mniej lub bardziej warownych (od zameczków i ufortyfikowanych dworów, po byłe celnice/posterunki przy ważniejszych szlakach). W XIXw większość z nich poddano poważnym przebudowom, i dziś trudno na pierwszy rzut oka rozpoznać ich dawny charakter. Prawo do posługiwania się tytułem przysługuje aktualnemu właścicielowi dziedziny. Zazwyczaj była to metoda na znalezienie 'frajerów' do utrzymywania za Koronę obiektów stanowiących o potencjale obronnym; później stał się to zwyczajnie interes, także dla Korony zatwierdzającej ew. zmianę posiadacza tytułu.
Także poza UK większość tytułów posiada swe dziedziny.

[Zegarmistrz]

[Grisznak]

[Zegarmistrz]

[Zegarmistrz]

Może przygotujmy Wishliste tego, co chcielibyśmy mieć w takim słowniku. Mi przydałyby się jeszcze następujące kategorie:

- Rodzaje Koników
- Kolory Koników
- Oporządzenie Koników
- Rodzaje i kompetencje służby
- Części składowe miecza (najlepiej z ilustracją)

[Ysengrinn]

[Ysengrinn]

<Ysengrinn> Zeg - może Ty urzędy i hierarchię kościelną i akademicką, miary i wagi
<Zegarmistrz> ok
<IKa> zapisac panowie to na forum
<Ysengrinn> a ja urzędy dworskie, heraldykę, jednostki wojskowe i monetę

[Zegarmistrz]

[Grisznak]

Bronią też się chcecie zajmować?

Bronią też się chcecie zajmować?

[Zegarmistrz]